www.viribusunitis322012.fora.pl

turulmodar

[link widoczny dla zalogowanych]

Najwybitniejszy przedstawiciel krakowskiej szkoły historycznej i przywódca „stańczyków” drugiego pokolenia, reformator szkolnictwa Galicji i najwybitniejszy z jej namiestników - Michał Hieronim Bobrzyński urodził się. 30 Września 1849 w Krakowie. W 1859 rozpoczął naukę w Gimnazjum św. Anny (obecna kontynuacja I LO. Im. Nowodworskiego w Krakowie), a po jego ukończeniu studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Duży wpływ na jego poglądy mieli jego uniwersyteccy wykładowcy – konserwatyści krakowscy: Julian Dunajewski i Antoni Zygmunt Helcel.
Po studiach podjął pracę w Prokuratorii Skarbu nie zaniedbując jednak dalszej pracy naukowej. W 1872 obronił doktorat, zaś rok później habilitację na podstawie pracy poświęconej przywilejowi nieszawskiemu Kazimierza Jagiellończyka. Następnie w 1874 przebywał na studiach w Berlinie a następnie w Strassburgu, gdzie pracował pod kierunkiem wybitnego romanisty Rudolfa Sohma nad tematyką historii prawa niemieckiego. Po powrocie od 1877 był profesorem historii prawa polskiego i niemieckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Od habilitacji do lat 80. XIX w. trwała ożywiona działalność naukowa i dydaktyczna Michała Bobrzyńskiego. W tym czasie stworzył własny styl uprawiania historii (tzw. szkoła krakowska), którą następnie kontynuowali jego wybitni uczniowie: Władysław Abraham Bolesław Ulanowski, Stanisław Estreicher, Oswald Balzer i Alfred Halban.
Najistotniejszą myślą nowej szkoły było ściśle powiązanie historii politycznej z historią ustrojową i prawną oraz, zerwanie z martyrologiczną i panegiryczną manierą uprawianą od czasów Lelewela, gloryfikującą bezkrytycznie przeszłość Pierwszej Rzeczypospolitej i przypisującej upadek Polski wyłącznie spiskowi wrogich mocarstw i niekorzystnemu położeniu geopolitycznemu, czyli czynnikom zewnętrznym. Michał Bobrzyński głosił natomiast tezę, iż główną przyczyną upadku dawnej Polski była słabość wewnętrzna, wady ustrojowe I RP, paraliż władzy ustawodawczej, słabość władzy wykonawczej i bezsilność władzy sądowniczej, oraz całkowite lekceważenie przez ówczesnych decydentów polskiej racji stanu (prywata). Tezy te zawarł w pierwszej w pełni nowoczesnej syntezie dziejów Polski ( Dzieje Polski w Zarysie, I Wydanie 1879, ostatnie za jego życia: 1927), którą doskonalił i poprawiał przez wszystkie lata swej działalności intelektualnej. Dzieło to przyniosło mu znaczny rozgłos i przysporzyło wielu zwolenników ( zwłaszcza wśród galicyjskich, „stańczykow”), ale i wielu wrogów ( zwłaszcza w zaborze rosyjskim i pruskim), którzy zarzucali mu pesymizm i "gaszenie ducha narodowego". Bobrzyński odpowiadał jednak na te zarzuty, że jest całkiem przeciwnie, i że właśnie jego diagnoza jest optymistyczna i patriotyczna – zaś zwolennicy koncepcji romantycznej martyrologii pchają Polaków w marazm i poczucie beznadziei, bo skoro uważają, że winna jest wyłącznie geopolityka i obca przemoc, to nic się nie da zrobić – natomiast, jeśli wina są własne błędy popełnione w przeszłości, to błędy te można poprawić i ojczyznę odrodzić.
Działał też aktywnie w rozmaitych organizacja naukowych: Od 1878 był członkiem Akademii Umiejętności, od 1880 roku był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, zaś od 1893 został honorowym profesorem historii prawa polskiego i niemieckiego na Uniwersytecie Lwowskim. Był także ogromnie zasłużony dla rozwoju archiwistyki jako dyrektor Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie.
Działalność naukowa, która przyniosła mu znaczny rozgłos przyczyniła się też znacznie do jego kariery politycznej, która rozpoczęła się w 1885 roku, kiedy został posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie i oraz Rady Państwa w Wiedniu. W latach 1891-1902 pełnił funkcję wiceprezydenta Rady Szkolnej Krajowej, co w systemie politycznym Przedlitawii odpowiadało randze ministra rządu krajowego, Na tym polu położył ogromne zasługi dla rozwoju oświaty w Galicji, zwłaszcza dla rozwoju szkół powszechnych i ludowych przyczyniając się walnie do ograniczenia analfabetyzmu i uświadomienia politycznego szerokich mas.
Po zabójstwie namiestnika Potockiego został mianowany przez cesarza jego następca i sprawował tą funkcję w trudnych latach 1908-1913 starając się załagodzić narosły konflikt narodowościowy polsko-ukraiński, przeprowadzić reformę wyborczą, powstrzymać polityczna inicjatywę socjalistów ( budowa z. „Bloku namiestnikowskiego) przez sojusz konserwatystów z częścią ludowców, uspokoić niepokój porewolucyjny, jaki udzielił się Galicji wskutek wydarzeń w Królestwie Kongresowym w latach 1905-1907, oraz dyskretnie, lecz stanowczo przygotować Galicję do wojny, której wybuchu spodziewano się od 1908 roku. Choć osobiście nieufny był wobec wszelkich poczynań rewolucyjnych i anarchistycznych, to dyskretnie popierał polskie organizacje paramilitarne kierowane przez emigrantów z zaboru rosyjskiego i wielkie akcje patriotyczne ( to właśnie jego podpis zadecydował o możliwości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie). Jego karierę na stanowisku namiestnika przerwał jednak opór połączonych sił wszechpolaków, podolaków i hierarchów kościoła katolickiego przeciw popieranej przez niego reformie wyborczej ( wprowadzeni wyborów powszechnych), ponieważ siły te obawiały się, ze będzie to oznaczało znaczny wzrost polityczny siły Ukraińców.
Połączone wysiłki tej „koalicji” doprowadziły w 1913 roku do dymisji Michała Bobrzyńskiego, który od tej pory starał się działać w sprawie polskiej w wiedeńskich sferach parlamentarnych i rządowych, a mając łatwy dostęp do cesarza stal się jego nieoficjalnym ekspertem w sprawie polskiej. Był on jednym z najwybitniejszych inicjatorów rozwiązania trialistycznego i w 1914 roku w chwili wybuchu wojny przygotował nawet stosowną deklarację cesarską, co zostało zastopowane przez ówczesnego premiera Węgier Tiszę stojącego twardo na gruncie nienaruszalności zasad dualizmu. Niezrażony tym niezmordowanie pracował dalej w duchu przygotowania rozwiązania austro-polskiego, a mianowany w 1916 roku ministrem dla Galicji starał się opracować zasady jej wyodrębnienia w ramach monarchii, celem przyszłego zespolenia z odradzającym się Królestwem Polskim, pracował też nad kolejna reformą sejmową i nad wypracowaniem ugody z Ukraińcami. Starania te zostały jednak przekreślone przez poczynania przedostatniego ministra spraw zagranicznych monarchii – Czernina, który wyraźnie postawił na kartę ukraińska i doprowadził do konfliktu monarchii z lojalnymi dotąd Polakami Galicyjskimi.
W odrodzonej Rzeczypospolitej Bobrzyński włączył się do prac mających stworzyć konstytucje nowego państwa. Przygotowany przez niego doskonały projekt został jednak odrzucony ze wzgardą przez ówczesne władze państwowe zapatrzone we Francje i zamiast niego przyjęto wierna kopie konstytucji Republiki Francuskiej, co w polskich warunkach spowodowało opłakane skutki (sejmokracja i zalew korupcji) prowadzące do kilkudniowej wojny domowej (przewrót majowy) i ograniczenia demokracji. Podczas zamachu majowego, jako legalista i konserwatysta stanął po stronie rządu, choć widział słabość i wady ówczesnego systemu. Z tego powodu został skazany na wewnętrzna emigracje i wycofał się ostatecznie z życia politycznego. Ostatnie lata życia spędził w Wielkopolsce, gdzie kupił położony obok Środy Wielkopolskiej majątek Garby. Jego żoną była wnuczką słynnego przedsiębiorcy i działacza patriotycznego Wielkopolski - Hipolita Cegielskiego.
Z tego małżeństwa narodził się Jan, działacz gospodarczy, polityk i publicysta konserwatywny. Michał Bobrzyński zmarł. 3 lipca 1935 w Łopuchówku koło Poznania. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, zaś obecny stan grobu tego wielkiego uczonego i męża stanu nie przynosi chwały ani Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, do którego świetności się przyczynił, ani Polskiej Akademii Umiejętności, którą współtworzył, ani obywatelom Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, w którym się urodził, na rzecz, którego działał i którego był chlubą.

omnibus

Podaję tutaj linka do wirtualnej biblioteki, można tam znaleź dzieła z którymi każdy zaznajomić się powinien, choćby tylko pobieżnie.

[link widoczny dla zalogowanych]

turulmodar

Serdeczne dzięki, choć na razie nie mogę wejść w ten link!

omnibus

W takim razie podam link do strony głównej, tam ustawiwszy wyszukiwarkę na katalog autorski, wpisujemy Bobrzyński. Wyszukiwarka wyświetli nam cztery podstrony dzieł tego wybitnego historyka.

[link widoczny dla zalogowanych]

turulmodar

Dzięki. Już mam! Razz