www.viribusunitis322012.fora.pl

turulmodar · Wysłany: Sob 21:08, 03 Mar 2012 Temat postu: Jaroslav Hašek

Jaroslav Hašek (ur. 30 kwietnia 1883 w Pradze zm. 3 stycznia 1923 w Lipnicy nad Sazawą). – zawód wyuczony: handlowiec, zawód wykonywany: pisarz, publicysta i dziennikarz. Poglądy polityczne i działalność: pierwotnie anarchista zwalczający państwo jako takie i wszystkie formy jego organizacji, od czasu pobytu w Rosji: komunista, bolszewik. W życiu prywatnym: drobny oszust, bigamista i alkoholik, gorliwy klient domów schadzek i prostytutek pracujących na własny rachunek.
[link widoczny dla zalogowanych]
Po ukończeniu gimnazjum kształcił się w Akademii Handlowej w Pradze. Początkowo praktykował w drogerii, zaś po ukończeniu nauki pracował w Banku Slavia. Nie zagrzał w nim jednak na długo miejsca, gdyż rychło przystał do środowiska czeskich anarchistów, i tz. Bohemy i świetnie się czując w środowisku marginesu społecznego włóczył się wraz z „artystami” po wielu krajach monarchii (zwiedził m.in. Słowację, Galicję, Węgry). Na życie zarabiał handlując psami, które niejednokrotnie kradł. W 1903 roku zaczął publikować różne teksty przepełnione specyficznym humorem. Nie uznając żadnych autorytetow i walcząc z ówczesną moralnością przystał do grupy o nazwie"Anarchistyczni Burzyciele”, z którymi rozstał się w 1905 roku. Potem pisywał teksty dla wielu skandalizujących, lewicujących i anarchizujących czasopism. Od roku 1908 współpracował z feministycznym czasopismem Ženský obzor (Przegląd kobiecy), od 1910 był redaktorem naczelnym satyrycznego periodyku Svět zvířat (Świat zwierząt), od 1911 współpracownikiem lewicującego Českého slova (Czeskiego słowa). Publikował także w pismach Pochodně, Humoristické listy, anarchistycznych Chuďas, Komuna, Nová Omladina i innych. Doświadczenia z pracy zawodowej odnaleźć można na kartach powieści Dobry wojak Szwejk i inne osobliwe historyjki (Dobrý, voják Švejk a jiné podivné historky). Ponieważ żarty Haska wykraczały poza dopuszczalne ramy określone ówczesnym prawem prasowym - pisarz utracił niebawem stanowisko redaktora naczelnego Świata zwierząt.
W 1910 roku zawarł związek małżeński z Jarmilą Mayerovą, która zresztą nieustannie zdradzał i upokarzał rozpustnym trybem życia.
Jako czeski przeciwnik monarchii habsburskiej różnił się ogromnie od innych czołowych czeskich opozycjonistów: był, bowiem całkowicie obojętny zarówno wobec walki o poszerzenie autonomii i federalizacje państwa, ( czyli kierunku, jaki prezentował początkowo Tomas Masaryk), jak i wobec ruchu pansłowiańskiego protegowanego przez Rosję. Hasek nienawidził monarchię AW głównie, dlatego, ze nienawidził państwa w ogóle, a szczególnie drażniły go procedury demokratyczne i przedstawicielskie. Działając w tym kierunku w 1911 roku współtworzył Partię Umiarkowanego Postępu w Granicach Prawa, będącą swego rodzaju polityczną mistyfikacją ośmieszającą demokratyczne procedury. Choć inicjatywa polityczna była niepoważna, to Hašek (całkiem poważnie) był nawet kandydatem partii na starostę praskiego. W tym samym roku, w serii opowiadań, stworzył postać dobrego wojaka Szwejka, która miała mu przynieść światowa sławę, a moinachii habsburskiej zaszkodzić w opinii publicznej bardziej niż wszystkie błędy jej polityków i porażki wojenne razem wzięte.
W 1915 roku wstąpił do wojska austriackiego jako jednoroczny ochotnik. Rozpoczął roczny kurs oficerski w szkole oficerskiej w Czeskich Budziejowicach, lecz wobec uprawianie przezeń wichrzycielskiej i pacyfistycznej propagandy został z niej wkrótce wydalony i trafił do 11 kompanii marszowej 91 pułku budziejowickiego, a z nią w czerwcu 1915 roku został wysłany na front wschodni do Galicji. Nie miał jednak najmniejszego zamiaru narażać się dla znienawidzonej monarchii, dał się schwytać i trafił do obozu jenieckiego w Rosji. W czerwcu 1916 opuścił obóz jeniecki w Kijowie przystając jako ochotnik do walczącego po stronie Rosji Korpusu Czechosłowackiego. Jednakże jak się wkrótce okazało Hasek przejawiał równie mało entuzjazmu do narażania życia za cara Mikołaja, braci Słowian i „naród czechoslowacki”, jak uprzednio na najjaśniejszego Franciszka Józefa I. Wykręcił, sie więc niebawem od niebezpieczeństw frontowych i znalazł szybko ciepłą i bezpieczną posadkę pisarza pułkowego, a wkrótce motywując to "złym stanem zdrowia" i podpierając niewątpliwym talentem dziennikarskim postarał się, sie, aby odkomenderowano go z powrotem do Kijowa do redakcji propagandowego pisma Čechoslovan. Po wybuchu rewolucji październikowej porzucił samowolnie Korpus Czechosłowacki, uciekł do Moskwy 18 i przystał do bolszewików. Tym razem „zły stan zdrowia” nie przeszkodził mu we wstąpieniu w 1918 roku do Armii Czerwonej. Oczywiście w tym nowym wcieleniu nie bardzo ciągnęło go na front. Rozwinął za to gwałtowną agitację i wstąpił tworzącej się w Rosji do Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (bolszewików). Był komisarzem politycznym, zamieszanym w liczne gwałty i nieprawości nowej władzy i dziennikarzem – zręcznym „praczem i urabiaczem mózgów”.. W 1920 roku ponownie zawarł związek małżeński z Rosjanką Aleksandrą Grigorjewną Lwową (Szura), nie uważając jednak za stosowne rozwiązać poprzedniego związku małżeńskiego, ani nawet zawiadomić swej czeskiej żony o tym fakcie
Po początkowym zachwycie ze strony rosyjskich bolszewików – stosunki miedzy nimi Haskiem zaczęły się psuć, ponieważ nie ufali mu ani ze względu na jego anarchistyczna przeszłość i poglady, jak i ze względu na swoisty talent destrukcyjny mogący zagrozić nowej władzy. Hasek jak Czech i bolszewik mógł natomiast im przynieść o wiele więcej korzyści w swej ojczyźnie niż w Rosji. Dlatego też w listopadzie 1920 roku oddelegowano go do Czechosłowacji, pomimo że groziło mu tam śledztwo w sprawie o bigamie i dezercję. Ponieważ jednak twórczość Jaroslava Haska uderzała przede wszystkim w obalona monarchie habsburską i tworzyła wokół niej jak najgorszą famę bigamię i dezercję – władze Republiki potraktowały go pobłażliwie i nie przeszkadzały mu w działalności literackiej.
W 1921 opublikował pierwszy tom dzieła swego życia -antywojennej książki Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej (Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války). Dokończenie czwartego tomu przerwała śmierć autora w 1923 roku. Książka przyniosła autorowi wielką sławę i na stałe weszła do kanonu nie tylko literatury, ale i popkultury. Na długie dziesięciolecia wizerunek głównego bohatera ukształtowały ilustracje jej pierwszych wydań w wykonaniu Józefa Lady. Utwór przyniósł więcej szkody pamięci dualistycznej monarchii niż jakiekolwiek działania militarne i polityczne.
Dlatego zarówno prezydent Masaryk, jak i cala opcja liberalna wybaczyła mu wszystkie „drobne” potknięcia moralne i polityczne i po dziś dzień jest jej ulubieńcem, a pomniki stworzonego przezeń fikcyjnego , matołkowatego Szwejka wyrosły jak grzyby po deszczu w miejscach uświęconych krwią żołnierzy monarchii bezczeszcząc ich honor i wypaczając wyobrażenie o ich wysiłkach.
Sława haska rosła z czasem, a na zachodzie Europy i w Stanach Zjednoczonych doszło nawet do tego, że ów kłamliwy pamflet wymieniany jest nawet w publikacjach poświeconych Pierwszej Wojnie Światowej jako poważne źródło.
W ten sposób niewątpliwie utalentowany autor literatury brukowej, życiowy frustrat, degenerat, alkoholik, bigamista, tchórz i krętacz został wykreowany na geniusza i najważniejszy autorytet w dziedzinie wojskowości i wewnętrznej polityki państwa Habsburgów.

Publikacje:
· Majowe okrzyki (współautorstwo tomika wierszy)
· Kłopoty pana Wtedy (Utrpení pana Tenkráta, 1912);
· Dobry wojak Szwejk i inne osobliwe historyjki (Dobrý voják Švejk a jiné podivné historky, 1912);
· Mój handel psami (Muj obchód se psy, 1915);
· Dobry wojak Szwejk w niewoli (Dobry vojak Svejk v zajeti, 1917);
· Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej(Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války, 1921-1923);
· Galeria karykatur (Galerie karikatur);
· Historia Partii Umiarkowanego Postępu w Granicach Prawa (Politické a sociální dějiny strany mírného pokroku v mezích zákona) – wyd. polskie 1987 r.;
· Moja spowiedź (Moje zpověď);
· Młynarz i jego córka (Větrný mlynář a jeho dcera) – sztuka kabaretowa;
· Szczęśliwe gniazdko i inne humoreski – wyd. polskie 2004 r.;
· Tasiemiec Księżnej Pani - wyd. polskie 2009 r.

Novara · Wysłany: Sob 22:58, 03 Mar 2012 Temat postu:

Stworzono nawet całą nowa gałąź nauki poświęcona Szwejkowi - szwejkologię! A Haszek cieszy się nadal ogromną popularnością. Można powiedzieć, że Leszek Mazan poświęcił mu całe życie.
Talent pisarski Haszka wydaje się niewątpliwy, choć wzorem cnót na pewno nie był...Ale, ze zaszkodził wizerunkowi monarchii, a zwłaszca armii austro-węgierskiej bardziej niż realni wrogowie, to prawda.

Janzuk · Wysłany: Sob 23:02, 03 Mar 2012 Temat postu:

Ja tam myślę, że ten geniusz to lekka przesada! Fakt - czyta się dobrze, ale każdą literaturę tego typu - ośmieszającą i pełną małych i dużych świństewek czyta się dobrze!

Novara · Wysłany: Sob 23:04, 03 Mar 2012 Temat postu:

Sugerujesz, że coś takiego mógłby napisać każdy? Żartujesz?

Janzuk · Wysłany: Sob 23:06, 03 Mar 2012 Temat postu:

Nie każdy, ale i nie tylko Haszek.

Novara · Wysłany: Sob 23:08, 03 Mar 2012 Temat postu:

No to np. kto ?

Janzuk · Wysłany: Sob 23:10, 03 Mar 2012 Temat postu:

Nie znam się na literaturze czeskiej!
Ale z Polaków mógłby coś takiego napisać np. Boy!

Novara · Wysłany: Sob 23:13, 03 Mar 2012 Temat postu:

A ja sobie tego nie wyobrażam.

Kaiserin · Wysłany: Sob 23:16, 03 Mar 2012 Temat postu:

Też macie się o co kłócić. Napisał Haszek i tyle!
Książka jest super, ale to tym gorzej dla naszej monarchii...

Janzuk · Wysłany: Sob 23:19, 03 Mar 2012 Temat postu:

No dobra. Niech wam będzie : genialna świnia!

Viribusunitis · Wysłany: Sob 23:20, 03 Mar 2012 Temat postu:

Wolałbym trochę oględniej...

Janzuk · Wysłany: Sob 23:21, 03 Mar 2012 Temat postu:

No to może ... genialna szuja?